Rodzaje farb używanych w sitodruku

Sitodruk jest jedną z najstarszych i najbardziej wszechstronnych metod druku, cenioną zarówno w przemyśle, jak i w działalności rzemieślniczej czy artystycznej. Kluczem do osiągnięcia oczekiwanych w tej technice efektów jest odpowiedni dobór farby. W artykule przyjrzymy się rodzajom farb do sitodruku, ich właściwościom, zastosowaniom, jak również zaletom i ograniczeniom.
Jakie są główne rodzaje farb stosowanych w sitodruku?
Do najpopularniejszych należą farby plastizolowe, znane z wyjątkowej trwałości oraz elastyczności, co czyni je idealnymi do nadruków na odzieży.
Innym często stosowanym rozwiązaniem są farby wodne do sitodruku, wybierane często ze względu na swój ekologiczny charakter do druku na tkaninach naturalnych i na papierze.
Dla trudniejszych podłoży, takich jak plastik, szkło lub metal, sprawdzają się znakomicie farby rozpuszczalnikowe, zapewniające wysoką przyczepność i odporność na warunki atmosferyczne.
Coraz większą popularność zyskują farby UV do sitodruku, utwardzane światłem ultrafioletowym, które pozwalają na szybkie schnięcie, bez potrzeby stosowania wysokich temperatur.
Do kategorii specjalistycznych rozwiązań zaliczają się farby specjalne, pozwalające na uzyskanie efektów takich jak połysk, puchnięcie, fosforyzowanie lub odblask.
Jak dobrać odpowiednią farbę do rodzaju podłoża?
Dobór farby do sitodruku powinien być uzależniony ściśle od rodzaju podłoża, na którym wykonywany będzie nadruk. Tkaniny naturalne, jak bawełna czy len, współpracują najlepiej z farbami wodnymi, przenikającymi w strukturę materiału; pozostawiają one miękki, oddychający nadruk. W przypadku tkanin syntetycznych – jak poliester – lepszym wyborem będą plastizole, oferujące silniejszą przyczepność i większą trwałość.
W przypadku trudniejszych powierzchni, takich jak szkło, metal czy plastik, najczęściej stosuje się farby rozpuszczalnikowe lub UV, zapewniające odporność na ścieranie, wilgoć i działanie promieniowania słonecznego. Również przy druku na papierze lub kartonie warto rozważyć farby UV lub wodne, ze względu na ich dobre krycie, jak i stosunkowo krótki czas schnięcia.

Jakie są wymagania dotyczące utwardzania poszczególnych rodzajów farb?
Każdy typ farby sitodrukowej wymaga innego sposobu utwardzania. Farby wodne mogą schnąć naturalnie na powietrzu, choć dla lepszego utrwalenia zaleca się suszenie w temperaturze około 150°C.
Farby plastizolowe, popularne w druku odzieżowym, potrzebują wyższej temperatury – zazwyczaj między 160 a 180°C – i muszą być utwardzane w tunelach grzewczych lub przy użyciu prasy termicznej.
Rozpuszczalnikowe farby schną zazwyczaj w temperaturze pokojowej, ale do pełnego utwardzenia potrzebują kilku godzin.
Tymczasem farby UV wyróżniają się tym, że są utwardzane niemal natychmiastowo dzięki ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe. Ten sposób utwardzania znacznie przyspiesza produkcję i jest szczególnie ceniony w masowym druku przemysłowym.
Jakie są różnice w trwałości i odporności nadruków wykonanych różnymi farbami?
Trwałość nadruku zależy przede wszystkim od rodzaju użytej farby. Farby wodne tworzą nadruki przyjemne w dotyku i ekologiczne, ale są mniej odporne na ścieranie.
Plastizolowe farby, odporne na wielokrotne pranie, zapewniają wyższą trwałość; z tej przyczyny wybierane są często przez producentów odzieży.
Farby rozpuszczalnikowe charakteryzują się wyjątkową odpornością na warunki atmosferyczne i chemikalia, co czyni je idealnymi do zastosowań zewnętrznych.
Farby UV natomiast oferują również dużą odporność na zarysowania i wilgoć; mogą mieć jednak ograniczenia w zastosowaniu na elastycznych podłożach – ze względu na sztywniejsze wykończenie.

Czym różnią się farby wodne od plastizolowych?
Farby wodne i plastizolowe różnią się nie tylko składem chemicznym, ale także sposobem aplikacji i efektem końcowym. Farby wodne to rozwiązanie bardziej ekologiczne – bazują one na wodzie, są bezzapachowe i łatwe do czyszczenia. Nadają nadrukowi miękkość i naturalność, pożądane w przypadku produktów dla dzieci czy tekstyliów użytkowych.
Z kolei farby plastizolowe są trwalsze, elastyczniejsze i odporne na uszkodzenia mechaniczne. Nie wymagają suszenia przed utwardzaniem, co upraszcza proces produkcji. Ich wadą jest jednak zawartość PCV oraz konieczność dokładnego czyszczenia sprzętu po każdym użyciu.
Jakie są zalety i wady farb rozpuszczalnikowych?
Farby rozpuszczalnikowe oferują doskonałą przyczepność do różnorodnych powierzchni: metalu, szkła i tworzyw sztucznych. Cechuje je duża odporność na ścieranie, wilgoć i promieniowanie UV; dlatego są niezastąpione w druku przemysłowym i oznakowaniach zewnętrznych.
Główną wadą ich jest jednak zawartość lotnych związków organicznych (VOC), co wiąże się z koniecznością zapewnienia odpowiedniej wentylacji w miejscu pracy. Dodatkowo, są one mniej przyjazne dla środowiska niż alternatywy wodne czy UV.
W jakich sytuacjach stosuje się farby UV?
Farby UV stosuje się przede wszystkim tam, gdzie zależy nam na szybkim utwardzeniu nadruku oraz wysokiej trwałości. Dzięki natychmiastowemu schnięciu możliwa jest szybka produkcja seryjna, sprawdzająca się w druku opakowań, etykiet, elementów dekoracyjnych i oznakowań.
Farby UV sprawdzają się również przy zadruku trudnych podłoży, jak szkło, aluminium, folie syntetyczne i inne nieporowate powierzchnie. W ofercie SICO Print Solutions znaleźć można szeroką gamę farb UV do sitodruku, dostosowanych do różnych potrzeb.

Jakie efekty można uzyskać dzięki farbom specjalnym?
Farby specjalne pozwalają na uzyskanie unikalnych efektów, podnoszących znacząco atrakcyjność produktu. Wśród farb tych znajdziemy:
– farby puchnące, tworzące wypukły, trójwymiarowy nadruk;
– fosforyzujące – świecące w ciemności;
– metaliczne, dodające blasku i luksusowego charakteru;
– odblaskowe, stosowane w odzieży sportowej i roboczej.
Wszystkie te rozwiązania dostępne są w ofercie SICO Print Solutions. Umożliwia to dobranie odpowiedniego rodzaju farby do konkretnego projektu i oczekiwanego efektu wizualnego.
MINI FAQ
Jakie farby są najczęściej stosowane w sitodruku?
Należą do nich farby wodne, plastizolowe, rozpuszczalnikowe, UV oraz specjalne – każda z nich ma inne właściwości i zastosowania.
Czy można używać tej samej farby do różnych podłoży?
Nie zawsze – dobór farby powinien być dopasowany do rodzaju materiału, na którym wykonujemy nadruk.
Które farby są najbardziej ekologiczne?
Farby wodne są przyjaźniejsze dla środowiska, ponieważ nie zawierają rozpuszczalników.
Czy farby UV są trwałe?
Tak, są bardzo odporne na ścieranie i działanie warunków atmosferycznych.
Czy warto inwestować w farby specjalne?
Zdecydowanie – pozwalają uzyskać efekty wizualne, przyciągające uwagę i wyróżniające produkt na rynku.